Heviz to malowniczo położona, oddalona o 8 km od jeziora Balaton miejscowość uzdrowiskowa. Właściwości tutejszych wód znano już w starożytności, zaś obecnie turyści odwiedzają region nie tylko dla nich, ale również dla licznych współczesnych atrakcji.
Pomimo niezwykle bogatej, sięgającej Cesarstwa Rzymskiego historii, Heviz otrzymało prawa miejskie dopiero w 1992 roku. A przecież już życie tętniło tu już przed tysiącami lat, głównie ze względu na bliskie sąsiedztwo największego jeziora Węgier i obecność wód geotermalnych. W Heviz spędzali swoje emerytury Rzymianie, najczęściej żołnierze cesarstwa, którzy po wieloletniej służbie osiadali na stare lata w luksusowych willach.
Średniowieczne zapiski pochodzące z 1328 roku wspominają o wykorzystywaniu tutejszych wód do garbowania skór. Pierwsze bardziej szczegółowe opisy ich właściwości, sporządził w 1769 roku urzędowy medyk Ferenc Szlaby.
Jako datę rozpoczęcia działalności uzdrowiska Heviz, można uznać właśnie ten rok – wtedy bowiem znany polityk i działacz społeczny György Festetics polecił wznieść na tafli jeziora pierwsze łaźnie. Były to ustawione na palach drewniane kładki, z których kuracjusze schodzili do wody.
Na popularność przyszło jeszcze Heviz poczekać. Miejsce to jako kurort stało się popularne dopiero w roku 1857, kiedy oddano do użytku dom zdrojowy i założono wokół jeziora park. Na początku XX wieku natomiast otwarto sanatorium, a w kilka lat później Heviz uzyskało status kąpieliska leczniczego.
Zdrowie z głębin
Gyogyto, bo tak nazywa się słynne jezioro, jest, podobnie jak pobliski Balaton, akwenem pochodzenia wulkanicznego. Tafla pokryta jest w sporej części lotosem indyjskim, sprowadzonym do Węgier w XIX wieku. Ciekawostką jest, że roślina ta, pochodząca przecież z zupełnie innej strefy klimatycznej, wytrzymuje, a nawet ma się świetnie w środkowej Europie. Wynika to z utrzymującej się przez cały rok wysokiej temperatury wody i powietrza tuż nad nią.
Czerwone kwiaty lotosu, tafla wody spowita okrągły rok mgiełką i okalający jezioro gęsty las, tworzą niepowtarzalny klimat tego miejsca.
Jak na swoją niewielką powierzchnię Gyogyto jest bardzo głębokie. Z dna sięgającego ponad 38 metrów wytryska ciepła woda o temperaturze bliskiej 40 st. C., zaś na powierzchni ciepłota waha się, zależnie od pory roku, od 23 do 35 stopni. Niesamowite jest to, że całkowita wymiana wody następuje już po ok. 30 godzinach. Wpływa na to ogromna wydajność źródła, które bije z prędkością nawet 80 milionów (!) litrów dziennie. Dzięki temu woda jest zawsze czysta i spełnia wymogi sanitarne.
Na kąpiele w Heviz kieruje się pacjentów po operacjach i wypadkach, z dolegliwościami tarczycy, układu pokarmowego i woreczka żółciowego. Z powodzeniem leczy się tutaj choroby reumatologiczne, schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego oraz choroby ginekologiczne. Lecznicza siła jeziora wynika z bogatej zawartości związków mineralnych – zarówno w wodzie, jak i pokrywającym dno mule. Obecność wapnia i magnezu, a także siarki i domieszki radioaktywnego radu pobudza produkcję hormonów nadnercza, zmniejszając stany zapalne w organizmie i ból. Poruszanie się w toni Gyogyto za sprawą ciśnienia hydrostatycznego stymuluje krążenie krwi i limfy
Z powodu głębokości jeziora i wysokiej temperatury z kąpieli można korzystać tylko w kole ratunkowym lub piankowym makaronie. Swobodne pływanie w takiej temperaturze, w połączeniu z oparami siarki i radioaktywnym radem, mogłoby się źle skończyć, bo choć inhalacje działają prozdrowotnie, to nie można z nimi przesadzać. Nie zaleca się zdrowemu człowiekowi spędzać w wodzie dłużej niż półtorej godziny, a osobie chorej – od 20 do 40 minut. Po takim seansie zalecany jest godzinny odpoczynek.
Zdrowotne właściwości ma nie tylko woda. Borowina torfowa, pozyskiwana z roślinnego mułu tworzącego kilkumetrową warstwę na dnie zbiornika, to substancja wytworzona na przestrzeni tysięcy lat, powstała dzięki idealnym warunkom geologicznym i biologicznym. Wysoka zawartość kwasu humusowego oraz czynników organicznych sprawia, że borowina posiada zdolność utrzymywania ciepła, co w połączeniu z aktywnością biologiczną przekłada się na szerokie spektrum zastosowań.
Borowinę wykorzystuje się w trakcie dwudziestominutowych zabiegów formie rozgrzewających okładów, te jednak są wykonywane tylko na polecenie lekarza. Substancja znalazła także zastosowanie w kosmetyce. Podwyższa produkcję kolagenu, co przyczynia się do zmniejszenia zmarszczek, a minerały w niej zawarte przyspieszają przemianę materii i pomagają oczyścić organizm z toksyn.
Woda z jeziora i borowina wykorzystywana jest szeroko przez okoliczne SPA i hotele zdrojowe, ich oferta jest jednak kosztowna. Jeżeli nocleg w hotelu wyda nam się zbyt drogi, Heviz oferuje mnóstwo prywatnych kwater za przyzwoite pieniądze. Hotele i bilety do Węgier można łatwo znaleźć w serwisie Transpomat.pl.
Nie tylko uzdrowisko. Zabytki, wyroby rzemieślnicze i widoki
Wraz z przylegającymi miejscowościami i słynnym Balatonem Heviz oferuje całkiem bogatą ofertę turystyczną. Spacerując deptakiem Rákóczi utca można delektować się urokami miasta. Liczne kawiarenki i restauracje zachęcają do spróbowania regionalnych przysmaków oraz słynnych węgierskich win.
Na uwagę zasługuje miejskie Muzeum Egregy, gdzie można odnaleźć ślady niegdysiejszej świetności tych terenów, zawdzięczanej obecności Rzymian. Ciekawym obiektem związanym z tym rozdziałem dziejów jest grobowiec legionisty. Został on odnaleziony przypadkiem na początku XX wieku, w idealnym stanie, a w jego wnętrzu znajdował się szkielet rzymskiego żołnierza i kilka należących do niego przedmiotów.
Jednym z piękniej usytuowanych zabytków Heviz jest otoczony winnicami XII-wieczny kościół z czasów Arpadów, dawnych książąt madziarskich. Ciekawą bryłą może poszczycić się także kościół Świętego Ducha. Budowla nie jest zabytkowa, bo konsekrowana w roku 1999, ale warta zwiedzenia ze względu na połączenie stylu nowoczesnego z motywami historycznymi. Jej siedem wież symbolizuje siedem darów Ducha Świętego. Tuż obok znajduje się niewielka fontanna z rzeźbą przedstawiającą nagą nimfę, ale całe Heviz słynie z mnogości pomników i rzeźb.
Będąc w Heviz, koniecznie trzeba odwiedzić targ rzemieślników, na którym sprzedawane są swojskie chleby, sery, wina, dżemy, nalewki, produkowane domowymi sposobami mydła i mnóstwo innych wyrobów. Można, a nawet warto się targować! Nie trzeba przy tym znać węgierskiego. Sprzedawcy mówią po niemiecku, zaś niektórzy z nich, z uwagi na coraz liczniejszą klientelę z Rosji, posługują się nieźle językiem rosyjskim. Wystawcy zachęcają do degustacji, więc lepiej nie najadać się przed zakupami.
Heviz to atrakcje nie tylko w mieście, ale i poza nim – na szczęście po okolicy można się wygodnie poruszać dzięki rozbudowanemu systemowi wypożyczalni rowerów.
Otoczenie Heviz to w dużej mierze winnice. Wzgórze w Egregy – kiedyś wioska, a dzisiaj dzielnica Heviz – uznane zostało w 1998 roku za winnice wzorcową. Przyjezdni mogą odwiedzić piwnice i degustować trunki, które dostępne są także w miejscowych karczmach. Tamże zakoszotwać można tradycyjnych węgierskich dań: gulaszu czy potrawki z magnalicy – węgierskiej rasy świń.
Droga rowerowa wiedzie dalej, do Małego Balatonu – krainy zamieszkałej przez mnóstwo gatunków ptaków, w której mieści się też rezerwat bawołów. Kawałek dalej znajduje się żyjące z turystyki Ketszthely ze słynnym zamkiem Festetics, a także muzeum samochodów marki Cadillac. Liczący ponad 200 km szlak turystyczny obiega również sam Balaton, największe jezioro Europy Środkowej.
Ofertę rozrywki w Heviz dopełnia bogaty program kulturalny, który trwa prawie cały rok. Wrzesień to czas winobrania, zaś w listopadzie odbywa się Festiwal Rodzinny.
Jak dotrzeć do Heviz? Nic prostszego. Przejazdy do Węgier, jak i przewozy autobusowe po Węgrzech można zakupić w serwisie BiletyAutokarowe.pl, oferującym profesjonalną obsługę po polsku, niskie ceny i błyskawiczną rezerwację.
